Gdzie Duch, tam wolność
Nasuwa się pytanie, czy taka działalność Ducha świętego umniejszała osobistą wolność Teresy. Nie! Jej wolność została przeniknięta pierwiastkiem Bożym i umocniona, na miarę jej prawości, uległości i pokory. Będąc w strefie panowania Ducha Świętego, była jednocześnie w punkcie spotkania wolności Boga z jej własną wolnością. Jedynie Bóg wie, w jaki sposób Jego najwyższa wolność, pełna miłości do słabego człowieka, może go prowadzić, nie ograniczając jego osobistej wolności. Działanie Ducha nie zastąpiło własnego działania Teresy, lecz On sprawiał, że jasno widziała i pragnęła tego, co sam dla niej przygotował. Jedynie Bóg jest nieskończenie wolny, a Duch Święty jest wolnością samego Boga w człowieku, i tylko On czyni go wolnym. Teresa była osobą aktywną, niezłomnym świadkiem Ewangelii, ale równocześnie była zachwycona Chrystusem i na tym zasadza się wolność jej wyborów, sterowana impulsami Ducha Świętego. Były one w życiu Teresy bardzo osobiste i niepowtarzalne, jak niepowtarzalną była jej osobowość. Duch Święty, przenikając najgłębsze sfery jej istoty, działał zgodnie z jedynością jej charakteru; i choć to działanie najczęściej pozostawało nieuchwytne nawet dla niej samej, przecież cytowane wizje pozwalają dojrzeć pewne jego charaktery styczne rysy.
“Nie, Boże mój, nie! – modli się Teresa. – Nigdy już nie będę polegała na żadnej rzeczy, której bym sama chciała dla siebie! Ty za mnie chciej i ze mną czyń, cokolwiek pragniesz! Ja chcę również tego, bo wszystko dobro moje w tym, bym czyniła Twoją wolę! Gdybyś Ty, Panie, chciał czynić moją i spełniać wszystkie moje pragnienia i chęci, wyszłoby to na moją zgubę. «O jakże mizerna jest mądrość śmiertelnego człowieka, jak niepewne wszelkie jego przewidywania!» (Mdr 9, 14). Ty sam Twoją mądrością i opatrznością upatruj i podaj środki potrzebne, aby dusza moja służyła Ci raczej według Twojego upodobania, a nie mojego! Nie karz mnie, dając mi, czego chcę i pragnę, a czego by nie chciała Twoja miłość, która niech wiecznie żyje we mnie! (…) Jaka większa i nędzniejsza niewola nad niewolę duszy, wyłamującej się z rąk swego Stwórcy? Błogosławiony, kto dobrodziejstwy miłosierdzia Bożego tak się czuje związany jakoby mocnymi łańcuchami, iż nie ma już władzy ani siły z nich się wyzwolić. «Mocna jest jak śmierć miłość, twarda jak otchłań» (Pieśń 8, 6)“.
“O wolna wolo, jesteś nędzną niewolnicą twojej wolności, jeśli nie żyjesz przybita i przytwierdzona gwoździami bojaźni i miłości Tego, który cię stworzył! O, kiedyż nastanie ten dzień szczęśliwy, w którym ujrzysz siebie zanurzoną w nieskończonym morzu najwyższej prawdy i już nie będziesz miała wolności do grzechu ani byś już jej nie chciała, bo będziesz bezpieczna od wszelkiej nędzy staniesz się uczestniczką natury i życia twego BOGA“.
