Niedługo minie rok od momentu, gdy kościół pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Berdyczowie został ogłoszony Bazyliką mniejszą. Stało się to podczas centralnych uroczystości odpustowych ku czci Matki Boskiej Szkaplerznej w dniu 21 lipca 2024 roku, a samego ogłoszenia dokonał legat Ojca Świętego Franciszka Kardynał Pietro Parolin.

Jesienią ubiegłego roku kustosz berdyczowskiego sanktuarium, ojciec Witalij Kozak, wraz z całą wspólnotą ojców karmelitów bosych podjął starania o zaprojektowanie herbu bazyliki. Po wspólnotowej refleksji nad treścią, jaką w heraldycznych symbolach miałby wyrażać herb, zwrócono się do włoskiego specjalisty w tej dziedzinie, pana Giuseppe Quatrociocchi. Wymiana uwag na temat zawartości herbu trwała kilka tygodni i została uwieńczona dziełem w postaci herbu, którego wygląd został zaakceptowany przez całą wspólnotę. Wyjaśnienie herbu opiera się na oficjalnym dokumencie dołączonym przez specjalistę heraldyka i w nieco poszerzonej postaci zostało zatwierdzone wraz z herbem przez ordynariusza diecezji Kijowsko – Żytomierskiej ks. biskupa Witalija Krywickiego. Dekret Biskupa zawierający opis herbu i znaczenie umieszczonych w nim symboli został odczytany podczas wszystkich Mszy świętych w siódmą niedzielę wielkanocną, 1 czerwca br.

Pragniemy podzielić się podniosłymi uczuciami związanymi z tym wydarzeniem, oraz sama treścią dokumentu dotyczącego herbu naszej bazyliki. Ksiądz Biskup Witalij napisał w dekrecie:

„Od dziś więc herb Bazyliki Berdyczowskiej będzie wyglądał następująco:

Tarcza podzielona na ćwiartki. W lewej górnej koloru srebra, który jest symbolem czystości, zarys Góry Karmel zwieńczony krzyżem koloru brązowego przypominającego barwę habitu karmelitańskiego. W prawej górnej ćwiartce niebieskiego koloru symbolizującego słodycz, ozdobny, złotego koloru, monogram składający się z litery „A” połączonej z literą „M”. Stanowi on skrót mającego długą tradycję symbolu „Auspice Maria” (Pod opieką Maryi), który oznacza szczególną troskę Matki Bożej o lud gromadzący się w poświęconej Jej świątyni. W lewej dolnej ćwiartce złotego koloru symbolizującego wiarę i stałość, umieszczone są rozkute kajdany o naturalnym kolorze metalu oznaczające cudowne uwolnienie z tatarskiej niewoli fundatora klasztoru Janusza Tyszkiewicza. W prawej dolnej ćwiartce zielonego koloru oznaczającego nadzieję i obfitość, umieszczone są trzy ułożone w wachlarz dojrzałe kłosy zboża koloru złotego będące symbolem Ukrainy – ziemi urodzajnej i spragnionej pokoju.

Za tarczą umieszczona jest parasolka (umbraculum). Dwa skrzyżowane klucze oznaczają papieską władzę: jeden w kolorze srebrnym, drugi w kolorze złotym. Pod tarczą, na wstędze naturalnego koloru wyłożonej czerwonym materiałem widocznym na zawiniętych końcach, dewiza: NON ES SERVUS SED FILIUS („Nie jesteś niewolnikiem, lecz synem”) Napis łaciński majuskułowy czarny. Słowa zaczerpnięte z Listu św. Pawła do Galatów (4,7) nawiązują do cudownego uwolnienia z niewoli fundatora Janusza Tyszkiewicza za wstawiennictwem Matki Boskiej oraz jego synowskiego aktu wdzięczności za otrzymaną łaskę. Słowa te są obecne w Liturgii Słowa na uroczystość Matki Boskiej Berdyczowskiej. Umieszczone w herbie Bazyliki przypominać będą każdemu pielgrzymowi, jak i całemu Ludowi Bożemu, o potrzebie nawrócenia, możliwości uzyskania odpuszczenia grzechów poprzez sakramentalną spowiedź oraz o udzielanej przez Kościół łasce odpustu zupełnego dla pełnego przyjęcia godności usynowienia danej nam w Chrystusie.”

Pozostajemy pełni nadziei wraz z modlącym się w naszej Bazylice Ludem Bożym na rychłe zakończenie wojny.