Dzień 1:
Z Krakowa do serca Karmelu
W piątkowy poranek 10 października 2025 r. na lotnisku w Balicach pod Krakowem rozpoczęła się nasza długo wyczekiwana pielgrzymka do Hiszpanii śladami Świętych Karmelu. Z sercami pełnymi radości i oczekiwania, nasza grupa zebrała się, by wspólnie wyruszyć w podróż do ziemi św. Teresy od Jezusa i św. Jana od Krzyża.
Około południa wzbiliśmy się w powietrze na pokładzie samolotu, rozpoczynając pierwszy etap naszej podróży. Po krótkim międzylądowaniu w Brukseli, wieczorem wylądowaliśmy w tętniącym życiem Madrycie. Po przybyciu do Hiszpanii czekał nas ostatni odcinek podróży – przejazd autokarem do celu naszej dzisiejszej wędrówki. Po około półtorej godziny jazdy, późnym wieczorem, dotarliśmy do murów jednego z najważniejszych miast dla duchowości karmelitańskiej – do Ávila.
Zatrzymaliśmy się w Międzynarodowym Centrum Terezjańsko-Sanjuanistycznym (CITeS). Po zakwaterowaniu w pokojach – zmęczeni, ale szczęśliwi – spotkaliśmy się w refektarzu na późnej kolacji. Podziękowaliśmy naszemu Panu za szczęśliwą podróż i poprosiliśmy o błogosławieństwo na cały czas pielgrzymki.
Dzień, choć wypełniony podróżą, był wspaniałym początkiem naszego duchowego zanurzenia w historię i dziedzictwo Karmelu. Z niecierpliwością czekamy na kolejne dni w pięknej Hiszpanii.
Dzień 2:
Toledo – śladami Świętych w sercu Hiszpanii
Centralnym punktem poranka była wspólna jutrznia i Eucharystia. Mszy św. sprawowanej w kaplicy „Las Moradas” w CITeS przewodniczył nasz o. Prowincjał. Homilię wygłosił o. Andrzej Gbur, który już na początku mocno podkreślił, że nasza podróż nie jest zwykłą wycieczką turystyczną, ale przede wszystkim podróżą duchową. To dla nas wszystkich niezwykła okazja, by na nowo zagłębić się w karmelitański charyzmat, niezależnie od tego, czy nasz staż zakonny jest długi, czy też dopiero rozpoczynamy drogę.
Po śniadaniu wyruszyliśmy w podróż do Toledo – dawnej stolicy Hiszpanii, miasta o niezwykłej historii, gdzie ślady naszych Świętych są wciąż żywe. Zwiedzanie rozpoczęliśmy od miejsc głęboko związanych z historią Karmelu. Odwiedziliśmy klasztor karmelitanek bosych, dom przodków św. Teresy od Jezusa, a także nasz klasztor naszych braci. Każde z tych miejsc było okazją do cichej modlitwy i refleksji.
Wędrując uliczkami Toledo, nie mogliśmy pominąć tak ważnych punktów jak historyczny kościół San Román oraz – co było niezwykle poruszającym doświadczeniem – kaplicy św. Józefa. Jest to miejsce drugiej fundacji klasztoru sióstr w Toledo, której przewodniczyła św. Teresa od Jezusa, a także konwent, w którym św. Jan od Krzyża schronił się po ucieczce z karceru. Program dnia był bardzo intensywny i pozwolił nam zobaczyć również inne perły miasta takie jak majestatyczna katedra, muzeum Santa Cruz oraz dom i muzeum El Greco.
Późnym popołudniem, pełni duchowych i estetycznych wrażeń, wyruszyliśmy w drogę powrotną do Ávila. Z okien autokaru podziwialiśmy jeszcze piękną panoramę miasta z historycznym mostem św. Marcina. Ten intensywny dzień zakończyliśmy odmawianymi w autokarze nieszporami, po czym wróciliśmy na miejsce naszego noclegu.
Dzień 3:
Alcalá de Henares i Pastrana – Śladami pierwszych fundacji
Trzeci dzień pielgrzymki po Hiszpanii był czasem intensywnego odkrywania miejsc kluczowych dla historii naszego Zakonu. Rozpoczęliśmy go od najważniejszego punktu – Eucharystii w kaplicy „Las Moradas”.
Mszy św. przewodniczył o. Andrej, jeden z radnych Prowincji, a homilię wygłosił o. Jerzy Nawojowski, dyrektor CITeS. Wychodząc od niedzielnej Ewangelii (Łk 17, 11-19), o. Jerzy skupił się na głównym przesłaniu „Księgi życia” św. Teresy od Jezusa. Podkreślił, że w duchowości, podobnie jak w Ewangelii, nie chodzi jedynie o fizyczne uzdrowienie, które samo w sobie nigdy nie jest celem ostatecznym, ale o osobiste doświadczenie zbawienia. Objawia się ono w żywej i osobistej relacji z Jezusem – właśnie tak swoją duchową drogę opisuje nasza Święta Matka Teresa.
Zaraz po śniadaniu wyruszyliśmy w podróż do Alcalá de Henares, miasta o bogatej historii uniwersyteckiej i religijnej. Odwiedziliśmy miejsce, w którym znajdował się klasztor karmelitów bosych pw. św. Cyryla, następnie podziwialiśmy mury słynnego Uniwersytetu Alcalá de Henares. Plan obejmował również wizytę w monumentalnej katedrze świętych Justusa i Pastora. Niestety, ze względu na nietypowe godziny otwarcia, mogliśmy obejrzeć ją jedynie z zewnątrz. Zatrzymaliśmy się także przy klasztorze sióstr karmelitek od Niepokalanego Poczęcia.
Kolejnym celem naszej podróży była Pastrana – miasto nierozerwalnie związane z reformą karmelitańską. To właśnie tutaj, przy wsparciu książąt Eboli, św. Teresa założyła jeden ze swoich klasztorów. Zobaczyliśmy z zewnątrz były konwent św. Józefa, a także nawiedziliśmy kolegiatę Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Najważniejszym punktem wizyty w Pastranie był jednak klasztor „del Carmen” – druga fundacja dla braci bosych, gdzie mistrzem nowicjatu był sam św. Jan od Krzyża. Mieliśmy też okazję zwiedzić muzeum dedykowane św. Teresie oraz zanurzyć się w atmosferze początków Reformy.
Późnym popołudniem wyruszyliśmy w drogę powrotną do Ávila. Czas podróży wypełniła wspólna modlitwa nieszporami. Wdzięczni za bogactwo przeżyć i doświadczeń, zakończyliśmy dzień kolacją w CITeS.
Dzień 4:
Śladami pierwszych spotkań i fundamentów
Czwarty dzień naszej pielgrzymki obfitował w miejsca o fundamentalnym znaczeniu dla historii naszego Zakonu. Podążając śladami św. Teresy od Jezusa i św. Jana od Krzyża, dotarliśmy do punktów, gdzie rodziła się i kształtowała odnowa Karmelu.
Dzisiejszą podróż rozpoczęliśmy od Gotarrendura – miejsca, które wraz z Ávila rości sobie prawo do bycia miejscem narodzin św. Teresy. Historycy i badacze do dziś są w tej kwestii podzieleni, co dodaje całej sprawie aury tajemnicy i skłania do refleksji nad początkami życia naszej Świętej Matki. W Gotarrendurze odwiedziliśmy jedną z możliwych lokalizacji rodzinnego domu Naszej Matki oraz tak zwany „gołębnik św. Teresy” (Palomar de Santa Teresa), posiadłość związaną z jej rodziną.
Przez Arevalo udaliśmy się do Medina del Campo – miasta, które stanowiło centrum dzisiejszego dnia. To właśnie tutaj, w kaplicy św. Jana od Krzyża, przeżyliśmy uroczystą Eucharystię. Przewodniczył jej o. Piotr Jackowski, były prowincjał, a homilię wygłosił o. Jerzy Nawojowski, dyrektor CITeS.
W homilii o. Jerzy podkreślił niezwykłą wagę tego miejsca; to w dawnej kaplicy karmelitów trzewiczkowych św. Jan od Krzyża, wówczas jeszcze jako Jan od św. Macieja, przyjął habit, złożył śluby zakonne i odprawił swoją Mszę prymicyjną. Co więcej, to właśnie w Medina del Campo młody zakonnik w 1567 r. po raz pierwszy spotkał św. Teresę od Jezusa. Ich rozmowa o pragnieniu życia w większej doskonałości stała się iskrą zapalną dla reformy męskiej gałęzi Zakonu.
Ojciec Jerzy nawiązał do „Drogi doskonałości”, która powstała niewiele wcześniej. Skupił się na jej kluczowym przesłaniu, które można streścić w słowach: „modlitwa jest relacją”. Wyjaśnił, że każda forma modlitwy, nawet ustna, ma wartość, o ile prowadzi do autentycznego spotkania z Bogiem. Święta Teresa, pisząc do swoich sióstr, wskazała, że życie modlitwy jest niemożliwe, jeśli nie jest zakorzenione w trzech filarach: prawdziwej miłości bliźniego, ewangelicznym wyrzeczeniu i głębokiej pokorze. Te trzy cnoty stanowią fundament, bez którego nie da się zbudować trwałej i głębokiej więzi z Bogiem.
Po duchowej uczcie kontynuowaliśmy pielgrzymowanie. Odwiedziliśmy klasztor św. Józefa (Monasterio de San José) – drugą fundację zreformowanego Karmelu oraz miejsce pochówku Cataliny, Matki św. Jana od Krzyża.
Wieczorne godziny zaprowadziły nas do Mancera de Abajo, gdzie odwiedziliśmy klasztor sióstr karmelitanek, oraz do pobliskiego Duruelo. To właśnie tam, w surowych i prostych warunkach, powstał pierwszy klasztor braci bosych, kolebka męskiej gałęzi naszego Zakonu. W ciszy tamtejszej kaplicy (Ermita de San Juan de la Cruz) mogliśmy dotknąć radykalizmu i pierwotnego zapału pierwszych ojców.
Pełni wrażeń, umocnieni Eucharystią i refleksją nad korzeniami naszego charyzmatu, późnym wieczorem wróciliśmy do Ávila. Był to dzień powrotu do źródeł, który z pewnością na długo pozostanie w naszej pamięci.
