„Ptak, który usiadł na lepkim sidle, musi trudzić się dwa razy: raz, żeby się uwolnić z niego, a drugi, żeby się oczyścić. Podwójnie trudzi się również ten, kto idzie za swoimi pożądaniami: uwalnia się z nich, a potem oczyszcza się z tego, co po nich zostało”. S. 23
Obraz uwiązanego ptaka kieruje naszą myśl niemal odruchowo na klasyczny tekst z Drogi na Górę Karmel dotyczący pożądań:
„Bo wszystko jedno, czy ptak będzie uwiązany tylko cienką nitką, czy grubą, gdyż i jedna i druga go krępuje. Dopóki nie zerwie jednej czy drugiej, nie będzie mógł wzlecieć swobodny.” (DGK I, 11, 4)
Sentencja XXII uzupełnia ten obraz: okazuje się, że nie wystarczy, by ptak zerwał krępującą go nić. Pożądania pozostawiają na nim brud (por. DGK I, 9), z którego musi się oczyścić. Na jeszcze dokładniejsze ujęcie tego tematu możemy natrafić w innym miejscu Drogi na Górę Karmel, gdzie św. Jan od Krzyża objaśnia tekst Rdz 35,2:
Jasno zarysowują się tu etapy stanowiące swoiste streszczenie nauki św. Jana od Krzyża: zerwanie przywiązań, czyli nawrócenie serca oraz oczyszczenie, którego dokonuje noc zmysłów – najpierw czynna, oparta na własnym wysiłku, a potem bierna, gdy Bóg sam przejmuje inicjatywę i dokonuje tego, na co sami nie możemy się zdobyć.
Najbardziej praktyczną naukę płynącą z Sentencji XXII streszcza znane przysłowie: „Lepiej zapobiegać, niż leczyć.” Droga oczyszczenia jest możliwa i konieczna. Wielu trudów można by jednak uniknąć uważając wcześniej, by nie siadać na „lepkich sidłach”…
br. Marcin od Krzyża