Sześciolecie 2021-2027 – List nº 2

Drodzy Bracia i Siostry Karmelu Terezjańskiego!

Przesyłamy Wam nasze serdeczne braterskie pozdrowienia. W atmosferze nadziei i odnowionego zaangażowania, do jakiego wzywa nas Adwent, w dniach od 6 do 16 grudnia odbyło się kwartalne zebranie Definitorium Generalnego. Po krótkim spotkaniu w miesiącu październiku, mogliśmy teraz szerzej podjąć tematy pracy, które zostały nam powierzone w służbie Zakonu. Tym razem już wszyscy członkowie Definitorium mogli osobiście uczestniczyć w tym spotkaniu w Rzymie.

Wspominaliśmy w modlitwie naszych braci, arcybiskupa George’a Tambala, który 27 listopada br. objął w posiadanie stolicę arcybiskupią Lilongwe (Malawi), oraz arcybiskupa Petera Chunga, który 8 listopada zainaugurował swoją posługę jako arcybiskup Seulu (Korea). Wypraszamy dla nich błogosławieństwo Pana w tej powierzonej im nowej służbie kościelnej.

Nowe sześciolecie

Głównym tematem pracy Definitorium były priorytety sześciolecia, wynikające z refleksji i decyzji ostatniej Kapituły Generalnej. Dokumenty kapitulne zostały przesłane do całego Zakonu w formie cyfrowej, a także w formie drukowanej do tych, którzy o nie poprosili; można się z nimi również zapoznać na stronie internetowej Kurii Generalnej. Do tych dokumentów zostanie teraz dodana edycja pro manuscripto pełnej wersji Przepisów wykonawczych, aby ułatwić ich konsultację, mając na uwadze, że Kapituła Generalna wprowadziła zmiany w wielu ich punktach.

W odniesieniu do Deklaracji o charyzmacie Definitorium proponuje wszystkim wspólnotom program lektury i refleksji w ośmiu modułach na następny rok 2022. Aby ułatwić pracę, dla każdego z modułów zostanie przesłany prosty konspekt lektury oraz zostaną opublikowane krótkie prezentacje wideo w różnych językach. Celem jest rozwój refleksji i dialogu pomiędzy wszystkimi na temat naszego aktualnego sposobu przeżywania charyzmatu terezjańskiego. Ten pierwszy etap na początku sześciolecia pomoże w dalszym przygotowaniu Kapituł prowincjalnych, którym bezpośrednio powierzono zadanie wskazania konkretnych form praktycznego zastosowania zasad zawartych w tejże Deklaracji o charyzmacie.

Jednym z wciąż fundamentalnych dla nas tematów jest formacja, jak przypomniała o tym Kapituła Generalna i jak podkreśla także Deklaracja o charyzmacie. Z różnych powodów coraz pilniejszym staje się zwracanie szczególnej uwagi na wszystkie aspekty związane z formacją, zarówno tą początkową, jak i ciągłą. Należy z wielką starannością dokonywać wstępnego rozeznawania kandydatów, towarzyszenia we wszystkich fazach ich życia zakonnego, wyboru i przygotowania formatorów i członków wspólnot formacyjnych, asymilacji charyzmatu, studiów itd. Zgodnie z decyzjami Kapituły rozpoczęliśmy proces rewizji Ratio institutionis Zakonu, który następnie zostanie wykorzystany do aktualizacji Ratiokażdego poszczególnego Okręgu. W tym celu powołujemy międzynarodową komisję, która zostanie zatwierdzona i jak najszybciej rozpocznie pracę. Z drugiej strony, opracowaliśmy już proste, podstawowe vademecum formacji początkowej, zawierające pewne podstawowe zasady, które uważamy za bardzo ważne w chwili obecnej; zostanie ono udostępnione w ciągu najbliższego czasu. Jednym z aspektów, który należy promować w dziedzinie formacji, jest współpraca międzyprowincjalna; zauważyliśmy, na przykład, że organizacja tzw. drugiego nowicjatu, przed ślubami uroczystymi, przynosi dobre owoce w różnych regionach (Indie, Ameryka, anglojęzyczna i francuskojęzyczna Afryka, Europa…).

Innym obszarem, któremu Generał i Definitorium chcą nadać nowy impuls, jest duszpasterstwo młodzieży. Rozmawialiśmy o niektórych inicjatywach, jakie są już w toku lub są planowane na najbliższą przyszłość. I tak, powstała grupa dialogu na temat duszpasterstwa młodzieżowego w Europie z kilkoma zakonnikami, którzy pracują bezpośrednio z młodymi ludźmi lub mają doświadczenie w tej dziedzinie. Postanowiono, że co roku Generał będzie wysyłał do młodzieży list na temat związany z duchowością karmelitańską. Rozmawialiśmy również o „Pierwszym Międzynarodowym Spotkaniu Młodzieży, Mistyka i Humanizm”, które odbędzie się w CITeS w Avila w lipcu 2022 roku. Ponadto, z radością przyjmujemy prośbę otrzymaną z Portugalii i wyrażamy naszą aprobatę na organizację spotkania młodzieży karmelitańskiej w Fatimie z okazji Światowych Dni Młodzieży, które odbędą się w dniach 1-6 sierpnia 2023 roku w Lizbonie.

Rocznice w najbliższych latach

Podczas obecnego sześciolecia będziemy mieli okazję obchodzić ważne rocznice związane ze Świętymi naszego Zakonu. Pierwszą z nich, w przyszłym roku, będzie 400-lecie kanonizacji św. Teresy od Jezusa (12 marca 1622). Ojciec Generał weźmie udział w celebracji eucharystycznej zaplanowanej na 12 marca w rzymskim kościele il Gesù, której będzie przewodniczył Papież. Nasze ośrodki akademickie, takie jak Teresianum i CITeS, organizują różne wydarzenia wokół tej okoliczności. Zachęcamy cały Zakon do skorzystania z tej rocznicy, aby dalej pogłębiać wiedzę o tej, którą uznajemy i wzywamy jako naszą świętą Matkę, aby charyzmat, którym obdarzył ją Bóg, nadal był w nas żywy i aktualny.

Ponadto w 2023 roku mija 150. rocznica urodzin Teresy od Dzieciątka Jezus i pierwsze stulecie jej beatyfikacji, a w 2025 r. stulecie jej kanonizacji. Korzystając z tej okazji i zgodnie z postanowieniem zatwierdzonym przez Kapitułę Generalną (Postanowienie nr 3), zaproponujemy, w latach 2023-2025, wszystkim wspólnotom Zakonu lekturę rękopisów autobiograficznych: w tym celu, we współpracy z Prowincją Paryską, przygotujemy krótkie przewodniki do lektury i rozważania, w oparciu o teksty Teresy, w kontekście naszej aktualnej refleksji nad charyzmatem.

Wreszcie, w roku 2026 upłynie 300 lat od kanonizacji św. Jana od Krzyża i 100 lat od ogłoszenia go Doktorem Kościoła. Zamierzamy również uczcić te rocznice, choć o konkretnym sposobie zadecydujemy później.

Sektory działania Definitorów

Na październikowym zebraniu Definitorium każdy z Definitorów otrzymał już zadanie zajęcia się specyficzną dziedziną życia Zakonu. Natomiast obecnie zdecydowaliśmy, za jakie obszary geograficzne każdy z nich będzie bezpośrednio odpowiedzialny; chodzi o towarzyszenie i animację życia okręgów, zgodnie z następującym podziałem:

• Agustí Borrell: Hiszpania i Portugalia.
• Pius James D’Souza: Indie, Sri Lanka, Bangladesz, Kanada anglojęzyczna.
• Philbert Namphande: Afryka anglojęzyczna.
• Roberto Maria Pirastu: Europa Centralna i Wschodnia, Italia, Malta.
• Christianus Surinono: Azja Wschodnia, Chiny, Australia.
• Martín Martínez: Ameryka Łacińska.
• Christophe-Marie Baudouin: Anglia, Irlandia, Holandia, Stany Zjednoczone, Francja, Belgia, Szwajcaria, Szwecja, Dania, Islandia, Kanada francuskojęzyczna, Liban, Egipt, Irak.
• Jean-Baptiste Pagabeleguem: Afryka francuskojęzyczna, Madagaskar, Ocean Indyjski.

Jeśli chodzi o wizytacje pasterskie, nie będą one koniecznie odpowiadać regionom wskazanym powyżej. W niektórych przypadkach wizytacja zostanie przeprowadzona przez Generała i jednego z Definitorów, lub dwóch Definitorów. W zależności od możliwości, Generał obecny będzie na zakończeniu lub w innym momencie wizytacji. Relacja końcowa sporządzona przez wizytatora będzie analizowana i zatwierdzana przez Definitorium Generalne na najbliższym posiedzeniu, na którym zostaną także podjęte odpowiednie decyzje dla dobra danego Okręgu. Planowany rozkład wizytacji przedstawia się następująco:

• Jeśli to możliwe o. Generał uczestniczy (osobiście lub drogą elektroniczną) w zakończeniu wizytacji przeprowadzanych przez Definitorów. Osobiście wizytuje Delegaturę Generalną Izraela, z o. Martinem Komisariat Chile, z o. Christianusem Prowincję Karnataka-Goa, a z o. Piusem Prowincje Malabar i Tamilnadu.
• Augustí wizytuje Prowincje Meksyku, Nawarry i Portugalii.
• Pius wizytuje Prowincje Andhra Pradesh i Delhi oraz Komisariat Indonezji, z o. Generałem Prowincje Malabar i Tamilnadu, z o. Philbertem Prowincję Manjummel, a z o. Christophe-Marie Prowincję Kerala Południowa.
• Philbert wizytuje Delegaturę prowincjalną Afryki Zachodniej, z o. Jean-Baptiste pozostałe Okręgi i miejsca w Afryce i Madagaskarze, natomiast z o. Piusem Prowincję Manjummel.
• Roberto Maria wizytuje Okręgi włoskie, Prowincje Krakowską, Chorwacką i Paryską oraz Semiprowincje Niemiecką, Maltę i Węgry, jak również wspólnoty innych Prowincji obecne na tych terytoriach.
• Christianus wizytuje Prowincje Korei i Filipin, Wikariat regionalny Australii (ze wspólnotami innych Prowincji obecnymi w tym kraju) i Delegatury Generalne Japonii i Tajwanu-Singapuru, a z o. Generałem Prowincję Karnataka-Goa.
• Martín wizytuje okręgi Ameryki Łacińskiej (oprócz Meksyku) oraz Prowincję Iberyjską.
• Christophe-Marie wizytuje Prowincje Anglo-Irlandzką, Awiniońsko-Akwitańską, Kalifornię-Arizonę, Oklahoma, Waszyngtońską i Warszawską, Semiprowincje Libanu, Austrii, Flandrii i Holandii, obecności w Kanadzie i Delegaturę Generalną Egiptu, jak również wspólnoty innych Prowincji obecne na tych wszystkich terytoriach, a z o. Piusem Prowincję Kerala Południowa.
• Jean-Baptiste wizytuje Delegaturę Prowincjalną Malawi, a z o. Philbertem resztę Okręgów i obecności w Afryce i Madagaskarze.

Dokładne daty wizytacji pasterskich ustalane będą w porozumieniu z Przełożonymi poszczególnych Okręgów, zachowując mniej więcej porządek z poprzedniego sześciolecia.

Kuria Generalna

Posługa wszystkich członków Domu Generalnego, wraz z Definitorium Generalnym jest niezbędna dla zarządzania Zakonem. Podczas naszego spotkania przeanalizowaliśmy historię i obecną rzeczywistość poszczególnych sekretariatów i biur Kurii. Przede wszystkim czujemy potrzebę wyrażenia naszych szczerych podziękowań, w imieniu całego Zakonu, za poświęcenie i skuteczność tych, którzy obecnie kierują poszczególnymi sektorami. W dialogu z nimi będziemy szukać sposobów dostosowania organizacji Domu Generalnego do nowych potrzeb, które pojawiają się w tak zmieniającym się czasie jak nasz. W tym sensie opracowywany jest przewodnik dotyczący odpowiedzialności każdego z nich, dostępnych środków, możliwych współpracowników, a także sposobu, w jaki utrzymywana jest płynna, transparentna i skuteczna relacja z Definitorium.

Wraz z o. Jean-Josephem Bergara, Prokuratorem Generalnym, szczegółowo przeanalizowaliśmy ogromną pracę, jaką, w imieniu Zakonu, wykonuje on w różnych dykasteriach Stolicy Apostolskiej. Razem z nim przestudiowaliśmy stan niektórych toczących się postępowań, na ogół związanych z osobistą sytuacją zakonników lub z praktykami różnych Okręgów Zakonu. Uświadomiliśmy sobie, że zainteresowani przełożeni muszą w każdym przypadku podejmować niezbędne kroki i najwłaściwsze decyzje, szczególnie w sytuacjach nieregularnych, a tym bardziej w przypadku wszelkiego rodzaju zgłoszeń i doniesień. Prokurator Generalny pozostaje do dyspozycji tych, którzy potrzebują jego porady, aby wiedzieć, jak postępować w różnych sprawach.

Dziękujemy również Ekonomowi Generalnemu, o. Paolo De Carli, za obszerne informacje, których nam udzielił na temat aktualnego stanu finansów Kurii Generalnej, a także instytucji i wspólnot związanych z Teresianum. Omówiliśmy z nim możliwe sposoby odpowiadania na obecne i przyszłe potrzeby administracji ekonomicznej (relacje z Okręgami, źródła finansowania, porady i współpraca ekspertów itp.).

Rozmawialiśmy z o. Jérôme Paluku, Sekretarzem ds. Współpracy Misyjnej, o tym, jak zarządzać pomocami i radami, które Sekretariat zapewnia w celu ułatwienia pozyskiwania środków finansowych na różne projekty misyjne. Zaktualizowany dokument zawierający wszystkie niezbędne informacje można znaleźć w odpowiedniej zakładce strony internetowej Kurii Generalnej. Przypomnieliśmy również, że Kapituła Generalna ponownie zatwierdziła prośbę, aby wszystkie Okręgi wnosiły coroczny wkład do funduszu ekonomicznego Sekretariatu ds. Współpracy Misyjnej.

Definitorium poświęciło także jedną z sesji Świeckiemu Zakonowi. Wysłuchaliśmy o. Ramiro Casale, nowego Delegata i Sekretarza ds. OCDS, który przedstawił aktualną sytuację Świeckiego Zakonu. On sam stopniowo ją poznaje, także dzięki stałemu kontaktowi z o. Alzinirem Debastiani i o. Aloysiusem Deeney, dwoma poprzednimi delegatami; winniśmy im obu podziękować, nie tylko za wielką pracę, jaką wykonali podczas swoich kadencji, ale także za ich dyspozycyjność i doświadczenie, którymi nadal służą Zakonowi. Z O. Ramiro omówiliśmy niektóre inicjatywy mające na celu promowanie żywotności Świeckiego Karmelu na całym świecie, a także intensyfikację relacji między wszystkimi członkami Zakonu (bracia, mniszki i świeccy), tak aby były one adekwatne do obecnych czasów i ubogacające dla nas wszystkich.

Rozmawialiśmy także z o. Rafałem Wilkowskim, Sekretarzem ds. Mniszek, o jego posłudze pomocy i towarzyszenia Karmelitankom Bosym na całym świecie: o. Rafał przedstawił nam obszerny aktualny przegląd klasztorów i federacji. Zajmowaliśmy się również konkretnymi przypadkami klasztorów czy federacji, które w tym czasie wymagają szczególnej uwagi. Chcemy zachować i pogłębiać bliskość i braterską komunię z naszymi siostrami: jest to istotny element charyzmatu, który nas wzajemnie ubogaca.

Kultura i ośrodki akademickie i formacyjne

Kolejnym tematem rozmów Definitorium była sytuacja działalności intelektualnej i ośrodków studiów w Zakonie. W związku z tym powstaje międzynarodowa grupa, która spotka się w czerwcu przyszłego roku w celu refleksji i zasugerowania idei promowania pracy intelektualnej i koordynacji wśród tych, którzy poświęcają się tej fundamentalnej dziedzinie życia Zakonu. Przeanalizowaliśmy również różne aspekty związane z naszym Wydziałem Teologicznym Teresianum i jego perspektywami na przyszłość. Jeśli chodzi o CITeS, kontynuowane są działania zmierzające do ustanowienia Papieskiego Instytutu Mistyki i uzyskania akademickiego uznania studiów ukończonych w tym Ośrodku.

Jeśli chodzi o wspólnoty Teresianum, o. Johannes Gorantla objął niedawno nową funkcję przełożonego wspólnoty specjalizacji (Seminarium Missionum). Jego poprzednik, o. Gustavo Prats, został mianowany członkiem wspólnoty formacyjnej Międzynarodowego Kolegium Teologicznego. O. François-Marie Léthel pozostanie przez pewien czas we wspólnocie stałej Teresianum, opuszczając wspólnotę Kolegium, po 27 latach owocnej służby, za co serdecznie mu dziękujemy w imieniu całego Zakonu.

Walka i prewencja przeciwko nadużyciom

Tak, jak cały Kościół odczuwamy ból i zaniepokojenie z powodu wszelkiego rodzaju nadużyć, które miały miejsce i nadal występują w naszym społeczeństwie, a także w Kościele i w życiu zakonnym. Nie możemy pozostawać obojętni wobec cierpienia ofiar oraz niekonsekwencji tych, którzy twierdzą, że żyją zgodnie z Ewangelią, a jednak stosują przemoc wobec najsłabszych. Jak zostało to wyrażone w przesłaniu Kapituły Generalnej: „Słuchanie otwiera nam również oczy, abyśmy, wraz ze wszystkimi naszymi braćmi i siostrami, walczącymi niestrudzenie o ochronę życia i godności ludzkiej brali udział w zapobieganiu i zwalczaniu wszelkich nadużyć wobec osób małoletnich i osób bezradnych” (Dokumenty 92 Kapituły Generalnej OCD, str. 113).

Ponieważ prawodawstwo cywilne, a nawet kościelne jest różne w każdym kraju i regionie, nie jest możliwe zaproponowanie protokołu ważnego dla całego Zakonu. Dlatego Definitorium zwraca się do wszystkich Okręgów o opracowanie własnego protokołu walki z nadużyciami i zapobiegania im, uwzględniającego wskazania Konferencji Episkopatów danego regionu i mogącego się wzorować na innych instytucjach. Jednocześnie konieczne jest zapewnienie zakonnikom od samego początku poważnej formacji, która pomoże uniknąć wszelkiego rodzaju nadużyć. Należy również zwrócić uwagę na obszar spowiedzi i kierownictwa duchowego, gdzie mogą wystąpić sytuacje nadużyć, które coraz częściej prowadzą do składania doniesień.

Synodalność

Kościół w pełni wkroczył w proces przygotowania i przeprowadzenia Synodu o synodalności. Z naszej strony przyjmujemy zaproszenie do aktywnego uczestnictwa w tym bardzo ważnym i znaczącym doświadczeniu i rozciągamy je na cały Zakon. Należy aktywnie odpowiedzieć na wezwanie Kościoła, aby przedstawiając nasz punkt widzenia wnieść swój wkład w refleksję synodalną.

Z drugiej strony uważamy, że proces ten jest również okazją do wzrastania w postawie synodalnej wśród nas: z pewnością musimy przejść długą drogę we wzajemnym słuchaniu siebie, w udziale wszystkich w refleksji, w podejmowaniu decyzji i w braterskiej współpracy. Dotyczy to nie tylko braci, ale całego Zakonu, ponieważ wiemy, że tylko we wzajemnym i głębokim słuchaniu między zakonnikami i zakonnicami oraz świeckimi możemy w pełni przyjąć nasz charyzmat i nim żyć. Dzielimy się z Wami całą naszą troską i pytaniem: jak możemy iść naprzód – nie zadowalając się tylko dobrymi intencjami i wspaniałymi mowami –, postępując na drodze synodalności i uczestnictwa wśród nas wszystkich, którzy tworzymy Rodzinę Karmelu Terezjańskiego?

Życie Okręgów

Definitorium zajęło się także sporą liczbą wszelkiego rodzaju pytań dotyczących niektórych Okręgów lub poszczególnych zakonników. W każdym przypadku staraliśmy się poznać i przeanalizować sytuacje i okoliczności, dokonać odpowiedniego rozeznania i odpowiedzieć na otrzymane prośby lub podjąć niezbędne decyzje.

Definitorium pragnie prowadzić płynny dialog ze wszystkimi i uważnie śledzić życie naszych różnych rzeczywistości i obecności, aby wypełniać powierzoną nam misję w służbie Zakonu. Z tego powodu zachęcamy wszystkich do kontaktu z nami, kiedy uznają to za stosowne, za pomocą najbardziej odpowiednich środków, na przykład za pośrednictwem Definitora odpowiedzialnego za dany obszar lub Sekretarza Generalnego.

Będąc już blisko Świąt przygotowujemy się do radosnego świętowania Jednorodzonego Syna Bożego, który przychodzi na świat, aby uczynić nas uczestnikami swojego boskiego życia. Z Teresą od Jezusa (cytat ten dołączyliśmy do życzeń przesłanych przez Dom Generalny) możemy zaśpiewać: „O, jakże wielka radość, bo człowiek jest już Bogiem!”.

Błogosławionych Świąt Bożego Narodzenia wszystkim.

Z braterskim pozdrowieniem

1. Miguel Márquez Calle, Generał
2. Agustí Borrell i Viader
3. Pius James D’Souza
4. Philbert Namphande
5. Roberto Maria Pirastu
6. Christianus Surinono
7. Martín Martínez Larios
8. Christophe-Marie Baudouin
9. Jean-Baptiste Pagabeleguem

Rzym, 17 grudnia 2021

Tłumaczenie z języka włoskiego: o. Grzegorz A. Malec, OCD