Kiedy urodził się Jan de Yepes
Choć znamy na pewno miejsce jego urodzenia, jednak dzień, w którym przyszedł na świat, nie jest znany. Jego brat Franciszek załatwia sprawę jednym zdaniem: “urodzony w Ontiveros” (zauważmy dosłowny zapis ludowej wersji nazwy miasteczka Fontiveros, Hontiveros, Ontiveros). Drogą dedukcji i hipotez badacze przybliżyli się do wniosku, że urodził się w roku 1542, zresztą nie mając na to bezpośrednich dowodów.
Zakon karmelitów bosych, pragnąc zweryfikować dane dotyczące rodziny Świętego, rozpoczął w 1627 badania, by sprawdzić, co też można wyczytać z ksiąg chrzcielnych w Fontiveros. Można było przypuszczać, że tam właśnie znajdują się daty urodzenia oraz chrztu braci Yepes, a w szczególności Jana. Badanie zostało przeprowadzone w lipcu 1627, gdy beatyfikacja Sługi Bożego Jana od Krzyża była już kwestią bliskiej przyszłości; rzecz jasna, miało ono miejsce w Fontiveros.
Wezwani świadkowie byli zgodni co do jednej podstawowej daty: 2 lipca 1546, w dzień Nawiedzenia Matki Bożej, w kościele parafialnym w Fontiveros wybuchł pożar tak straszliwy, że nie oparły mu się “ani sprzęty, ani księgi, ani w ogóle nic innego”. Jednakże wszyscy zapytani zapewniali, że zarówno Franciszek jak i Jan urodzili się w Fontiveros.
Na podstawie uzyskanych ustaleń można zebrać cały szereg wiadomości o rodzinie Jana de Yepes. Dotyczy to szczególnie matki Cataliny Alvarez, o której wiemy niewiele z innych źródeł.
Wśród zebranych danych znajdujemy następujące: Rodzina Gonzala i Cataliny z dziećmi mieszkała przy ulicy Cantiveros, a to oznacza, że ich dom znajdował się przy drodze prowadzącej do miasteczka o tej samej nazwie.
Jan de Yepes miał co najmniej jedną siostrę mleczną, gdyż jego matka była mamką siostry Marii Velázquez de Maruena. Wkrótce skomentujemy ten fakt od strony ekonomicznej. Kilku świadków zapewnia zgodnie, że “obydwaj bracia (Franciszek i Jan), ich rodzice i różni przodkowie byli osobami pełnymi bojaźni Bożej, dobrymi chrześcijanami, o znanym pochodzeniu”.
Urodził się w roku 1542 – przyjmijmy tę datę – nadal jednak trwa dyskusja, czy Jan urodził się w czerwcu czy w grudniu. Późniejszy zapis, umieszczony na chrzcielnicy kościoła parafialnego w Fontiveros, przechyla szalę tradycji na korzyść 24 czerwca: “W tym źródle ochrzczony został doktor mistyczny święty Jan od Krzyża, pierwszy karmelita bosy, duma i chluba tego najszlachetniejszego miasta Fontiveros, z którego ród jego pochodził. Urodził się w roku 1542, 24 czerwca.
Zmarł w 1591, dnia 14 grudnia. Umieszczono (tę tablicę) za proboszcza księdza Józefa Yelado w roku 1680″.
Pewnym wydaje się fakt, że imię Juan (Jan) odnosiło się do Chrzciciela, nie zaś Ewangelisty. Tak stwierdza słynny Julian z Avila, kapelan pierwszego klasztoru św. Józefa, założonego właśnie w Avila przez świętą Teresę.
