SZEŚCIOLECIE 2021-2027 – LIST Nº 5

Rzym, 16 września 2022 r.

Drodzy bracia i siostry Karmelu Terezjańskiego

Na zakończenie kwartalnego spotkania Definitorium Generalnego, które odbyło się w Rzymie w dniach 5-16 września, przesyłamy Wam serdeczne, braterskie pozdrowienia. Za pośrednictwem tego listu, pragniemy poinformować Was o najważniejszych kwestiach, które mieliśmy okazję omówić w tych dniach.

Podczas spotkania w naszych sercach obecni byli wszyscy członkowie Zakonu, a w szczególności wspominaliśmy tych, którzy z różnych powodów znajdują się w trudnych sytuacjach. Módlmy się nadal za naszych braci i siostry na Ukrainie i w innych częściach świata, którzy żyją w kontekście wojny lub w wielu krajach, których sytuacja polityczna i społeczna jest naznaczona napięciami, niepewnością, a często nawet ubóstwem. Nie przestawajmy towarzyszyć im modlitwą, bliskością i solidarnością.

Spotkanie Definitorium odbyło się pod koniec sezonu letniego na półkuli północnej, gdzie znajduje się większość naszej obecności. W ostatnich tygodniach my, członkowie Wspólnoty Domu Generalnego (Generalatu), podążaliśmy nieco innym rytmem niż w ciągu roku i byliśmy w stanie poświęcić trochę czasu dla naszych rodzin wzmacniając więzi z nimi i z przyjaciółmi, na odpoczynek, refleksję, formację itp. Czyniąc to wszystko, jednocześnie byliśmy wrażliwi na życie Zakonu, które nigdy się nie zatrzymuje.

Z drugiej strony w tych dniach przypominamy, że minął dokładnie rok od ostatniej Kapituły Generalnej Zakonu (Rzym, wrzesień 2021 r.). Na sesji Definitorium mogliśmy podsumować obraną drogę i stan realizacji głównych celów wyznaczonych przez Kapitułę. Prosimy z ufnością o pomoc Pana i Was wszystkich, abyśmy nadal wiernie wypełniali powierzoną nam misję w służbie Karmelu Terezjańskiego.
Sześcioletni program

Jak zwykle zwróciliśmy szczególną uwagę na tematy określone przez Kapitułę Generalną jako priorytetowe na tę sześcioletnią kadencję.

W odniesieniu do Deklaracji o charyzmacie karmelitańsko-terezyjańskim wciąż zbieramy wrażenia z lektury i refleksji, które w tym roku są prowadzone we wspólnotach. Za pośrednictwem kanału YouTube Kurii Generalnej zaproponowano przygotowane przez Definitorów krótkie filmy nadające kierunek, aby zachęcić i towarzyszyć przyjęciu Deklaracji we wspólnotach. W ostatnim z nich O. Generał zachęca nas do pogłębienia przyjęcia i praktycznego stosowania dokumentu Kapituły, aby mógł on skutecznie przyczynić się do odnowy życia Zakonu.

Jednym z priorytetów, nad którymi cały Zakon ma pracować z zaangażowaniem i poświęcać jak najwięcej środków, jest formacja początkowa, która ma decydujący wpływ na życie braci zakonnych. Kontynuujemy prace nad rewizją Ratio institutionis, zgodnie z prośbą Kapituły Generalnej. Definitorzy odpowiedzialni za formację początkową, O. Martín i O. Jean-Baptiste, relacjonowali prace międzynarodowej komisji odpowiedzialnej za tę rewizję. Niedawno do wszystkich okręgów wysłano kwestionariusz w celu zebrania danych i wkładu, które mogłyby ułatwić opracowanie nowego zaktualizowanego tekstu.

Jeśli chodzi o formację, godną pochwały inicjatywą, która szerzy się w Zakonie, jest wspólne przygotowanie do Uroczystej Profesji (tak zwany “drugi nowicjat”) w różnych regionach świata (Ameryka Łacińska, Afryka, Indie, Europa …). Ocena tych spotkań jest bardzo pozytywna z uwagi na współpracy między okręgami i doświadczenie wzajemnego poznania się młodych zakonników.

W odniesieniu do duszpasterstwa młodzieży, otrzymaliśmy informację o międzynarodowym spotkaniu młodych karmelitów zaplanowanym na 31 lipca 2023 r. w Fatimie, z wykorzystaniem obchodów Światowych Dni Młodzieży w Lizbonie (1-6 sierpnia). Bardziej szczegółowe informacje na temat przygotowania wydarzenia i rejestracji uczestników, będą dostępne w najbliższych tygodniach. Prowincja Portugalii utworzyła specjalne konto e-mail dla wszystkich spraw związanych ze spotkaniem: jmj2023@carmelitas.pt.

Przechodząc do obszaru badań i życia akademickiego, Definitorium omówiło seminarium, które odbyło się w Teresianum pod koniec czerwca tego roku, z udziałem około dwudziestu braci i mniszek. Było to bogate doświadczenie wymiany opinii, danych i propozycji w celu promowania działalności naukowej i intelektualnej w Zakonie. Inicjatywa będzie kontynuowana wraz z nowym spotkaniem w CITeS w Avila, pod koniec następnego roku akademickiego, z postępującym rozszerzeniem na różne regiony świata.

Definitorium otrzymało również informacje na temat prac komisji powołanej przez Unię Przełożonych Generalnych w celu analizy teraźniejszości i przyszłości różnych ośrodków akademickich, które rodziny zakonne mają w Rzymie, w tym Teresianum. Po kilku miesiącach prac komisja przedstawiła swoje wnioski i propozycje. Zauważając postępujące osłabienie większości tych ośrodków pod względem profesorów, studentów i zasobów finansowych, komisja proponuje zintensyfikowanie wzajemnej współpracy, tak aby każda instytucja mogła skupić się na tym, co jest dla niej najbardziej charakterystyczne. Różne konkretne możliwości współpracy są obecnie poddawane ocenie odpowiednich przełożonych i Rad Generalnych, tak aby można było podjąć najwłaściwsze decyzje w celu zapewnienia ciągłości i jakości instytucji akademickich.

​Kolejna z decyzji Kapituły Generalnej dotyczyła obchodów stulecia naszych świętych. Idąc za sugestią Kapituły, Definitorium proponuje Zakonowi program osobistego i wspólnotowego czytania rękopisów autobiograficznych i innych tekstów Teresy od Dzieciątka Jezus, rozprowadzanych przez następne trzy lata. Do końca tego roku rozdystrybuowany zostanie materiał na rok 2023, na który składać się będzie 8 kart z tekstami wybranymi z Rękopisu A oraz wskazaniami do refleksji i dialogu wspólnotowego. Dziękujemy Prowincji Paryskiej za współpracę przy doborze tekstów i przygotowaniu przewodnika do czytania.
Wizyty duszpasterskie i braterskie

Wenezuela

O. Martín Martínez odbył wizytę duszpasterską w Delegaturze Generalnej Wenezueli w dniach od 15 sierpnia do 3 września; w ostatnich kilku dni dołączył do niego O. Generał.
Obecność braci w Wenezueli sięga 1950 roku. Obecna Delegatura Generalna została utworzona w 1993 roku. Składa się z 8 profesów wieczystych i 1 profesa po ślubach czasowych, i ma około 15 kandydatów. Delegatura ma 3 wspólnoty: Barquisimeto (dom modlitwy), Caracas (parafia i szkoła) i Potrero de las Casas (dom duchowości i formacji). Ponadto w Wenezueli istnieje 9 klasztorów karmelitanek Bosych i 8 wspólnot Świeckiego Zakonu, w sumie 86 członków.

W ostatnim czasie życie i działalność w Wenezueli były silnie uwarunkowane trudną sytuacją społeczną i gospodarczą kraju, choć ostatnio pojawiają się pewne oznaki nadziei. W tym kontekście Delegacja oddycha atmosferą pogody ducha i braterstwa oraz stara się podtrzymywać apostolskie poświęcenie, i pomagać w jak największym stopniu osobom najbardziej potrzebującym.

Podczas wizyty, zakonnicy poprosili o sporządzenie dziesięcioletniego planu dla Delegatury. Należy nadal priorytetowo traktować promocję powołaniową i duszpasterstwo młodzieży, a także formację początkową, przy niezbędnej współpracy z innymi okręgami, jak to już ma miejsce. Innym aspektem, który należy wzmocnić, jest duszpasterstwo duchowości. Ponadto odnotowano dobre owoce relacji i wspólnej pracy braci, mniszek i świeckich, które warto utrwalić i zintensyfikować.

Madagaskar

O. Jean-Baptiste odbył braterską wizytę w Komisariatu Madagaskaru w dniach od 1 do 30 lipca, w pierwszych dwóch tygodniach towarzyszył mu O. Philbert.

Obecność braci na Madagaskarze, która rozpoczęła się około pięćdziesiąt lat temu, w ostatnim czasie doświadczyła silnego wzrostu liczbowego. Komisariat ma obecnie 74 braci profesów uroczystych, 45 braci profesów czasowych i 12 nowicjuszy, rozmieszczonych w 10 wspólnotach. Karmelitanki Bose mają 6 wspólnot, a Karmel Świecki 10 wspólnot (z czego 2 kanonicznie erygowane), w sumie 214 członków. Karmelita Fabien Raharilamboniaina jest biskupem Morondava i Przewodniczącym Konferencji Episkopatu Madagaskaru.

Klimat w Komisariacie jest pozytywny i jest niezwykle wrażliwy na życie wspólnotowe i modlitwę. Działalność apostolska to przede wszystkim animacja duchowa, posługa parafialna i praca wychowawcza. Duszpasterstwo powołań i towarzyszenie kandydatom są dobrze zadbane dzięki poświęceniu niektórych zakonników, którzy otrzymali dobrą formację charyzmatyczną i teologiczną, zwłaszcza w Europie. Wizytatorzy rozmawiali z zakonnikami o priorytetach sześcioletniej kadencji dla całego Zakonu i zachęcali ich do zacieśniania współpracy z innymi sąsiednimi okręgami.

Indie

Od 8 lipca do 20 sierpnia o. Pius odbył braterską wizytę w różnych okręgach Zakonu w Indiach. W tym okresie odbył długą trasę, która wiodła go przez prowincję Delhi, Wikariat Regionalny Bengalu Zachodniego i Północno-Wschodniego (prowincji Kerala Południowa), Delegację Prowincji Ranchi (prowincję Malabar), Delegację Prowincji Chattisgharh (prowincji Tamilnadu), Wikariat Regionalny Odisha (prowincji Manjummel), Prowincja Tamilnadu, Prowincja Andhra Pradesh i Domy Prowincji Malabar w północnej Kerali, a także niektóre klasztory Karmelitanek Bosych. W ten sposób mógł bliżej poznać część bogatej i różnorodnej obecności Zakonu w Indiach, kraju na świecie o największej liczbie braci. Podróż ta służyła również przygotowaniu wizyty w okręgach Indii, którą Generał zaplanował na nadchodzące miesiące października i listopada, w tym wizyty duszpasterskiej w prowincji Tamilnadu.

Życie okręgów

Jak zwykle przeanalizowaliśmy kilka konkretnych tematów różnych okręgów Zakonu, wśród których wymieniamy:
– Uważnie śledzimy rozwój sytuacji w Komisariacie Chile i w Generalnej Delegatury Węgier po niedawnych wizytach duszpasterskich w tych okręgach i decyzjach, które zostały tam podjęte.
– Kontynuowaliśmy refleksję nad tym, jak zorganizować w najlepszy możliwy sposób wstępną formację kandydatów z Chin, w dialogu z okręgami Korei, Filipin i Tajwanu-Singapuru.
– Przyjęliśmy prośbę Prowincji Brazylii Południowo-Wschodniej o kanoniczne erygowanie wspólnot Marechal Deodoro i Paranoá.
– Definitorium udzieliło Prowincji Krakowskiej zgody na rozpoczęcie tworzenia nowej wspólnoty w Katowicach (na Śląsku).
– Udzieliliśmy prowincji Manjummel pozwolenia na budowę nowego klasztoru w Irumbakamcholai, gdzie przeniesie się obecna wspólnota Mannarkad.
– Daliśmy zielone światło dla przyjęcia parafii w Buyala (Uganda), z myślą o założeniu drugiej wspólnoty w Ugandzie (Prowincji Kalifornia-Arizona).
– W odpowiedzi na pytanie zadane przez Definitorium, przeanalizowaliśmy obecny podział terytorium Stanów Zjednoczonych między różne prowincje, reagując na sytuacje, które już minęły i które wydają się właściwe do przeglądu. Będziemy szukać najlepszego sposobu, aby to zrobić, w kontekście bardziej globalnego przeglądu organizacji terytorialnej Zakonu i Okręgów, który zostanie omówiony w przewidywalny sposób na przyszłorocznym Nadzwyczajnym Definitorium.
– Abp George Tambala OCD, w imieniu Konferencji Episkopatu Malawi, której jest przewodniczącym, prosi o współpracę wykładowców filozofii w Wyższym Seminarium Duchownym w Kachebere. Rozważamy możliwości przyjęcia Jego prośby, jednak będzie konieczne zapewnienie, aby wyznaczony zakonnik mógł przynależeć do pobliskiej wspólnoty.
– Definitorium zatwierdziło umowy o współpracy między Prowincją Wenecką a Komisariatem Konga dla klasztoru w Brukseli (Belgia), a także umowy o współpracy między Prowincjami Anglo-Irlandzkimi i Filipinami oraz Nawarrą i Kolumbią. Wszystkie te umowy stanowią, że zakonnicy jednego Okręgu przechodzą na służbę innego, zgodnie z procedurami regulowanymi przez nasze prawa (Przepisy Wykonawcze 135-136).
– Jedną z Sesję poświęciliśmy dialogowi z Prowincjałem Karnataka-Goa, Wikariuszem regionalnym i pierwszym Radnym Tanzanii na temat historii, obecnej sytuacji i przyszłych perspektyw naszej obecności w tym afrykańskim kraju. Słuszne jest podziękowanie prowincji Karnataka-Goa, za dobrą pracę misyjną, jaką wykonała. Przeanalizowaliśmy potrzeby finansowe misji, biorąc pod uwagę dużą liczbę zakonników w formacji początkowej oraz wydatki związane z budową infrastruktury niezbędnej do zagwarantowania przyszłości obecności karmelitów. Będziemy kontynuować dialog w celu znalezienia metod finansowania zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami Zakonu.
– Z Prowincjałem Paryża dzieliliśmy różne tematy związane z jego Prowincją i Zakonem, takie jak: stulecie Teresy od Dzieciątka Jezus i obchody kolejnego Nadzwyczajnego Definitorium w Lisieux. Z okazji zbliżających się rocznic terezjańskich Prowincja Paryska zaoferuje braciom zakonnym Zakonu możliwość życia przez pewien czas we wspólnocie Lisieux.
– Ponadto, z uwagi na to, że Prowincji Paryskiej powierzono misję w Iraku, rozmawialiśmy z Prowincjałem o obchodach (w lutym 2023 r.) czterechsetną rocznicę przybycia Karmelitów Bosych do tego regionu oraz o przyszłych perspektywach obecności Zakonu.

Kapituły okręgów

​Definitorium Generalne zajęło się Kapitułami Okręgów, które odbędą się w najbliższych miesiącach. Przede wszystkim, biorąc pod uwagę, że kalendarz niektórych Kapituł 2020 r. został zmodyfikowany przez sytuację zdrowotną, zdecydowaliśmy, że każdy Okręg będzie mógł przeprowadzić Kapitułę lub Kongres Kapituły w najdogodniejszym terminie (pod warunkiem, że nie później niż w lipcu 2023 r.), udzielając dyspensy od przepisu, który przewiduje przeprowadzenie ich w ciągu dwóch miesięcy poprzedzających lub następujących po zakończeniu trzyletniego okresu (Przepisy Wykonawcze nr 206). Zatwierdziliśmy również Praktyczną Instrukcję dla Kapituł, po zaktualizowaniu jej o zmiany wprowadzone przez ostatnią Kapitułę Generalną w Przepisach Wykonawczych oraz o inne nowości legislacyjne Kościoła powszechnego. Warto przypomnieć, że w reskrypcie z 18 maja tego roku papież Franciszek udzielił upoważnienia, aby bracia niekapłani mogli być przełożonymi wspólnoty, a nawet wyższymi przełożonymi, zgodnie z pewnymi procedurami w niej określonymi.

Jeśli chodzi o tematy kapitulne, oprócz tych już przewidzianych przez nasze prawa i zwyczaje, przypominamy niektóre ważne w tym momencie Zakonu, takie jak praktyczne zastosowanie Deklaracji o charyzmacie, formacja wstępna, obchody stulecia św. Teresy z Lisieux i św. Jana od Krzyża oraz określenie majątku stałego Zakonu dla Okręgów i Domów. Zachęcamy również Kapituły do refleksji i podjęcia konkretnych zobowiązań w kontekście świadomości ekologicznej. Przede wszystkim należy pamiętać, że rola Kapituły, która ma miejsce co trzy lata, nie ogranicza się do wyborów, ale jest powołana przede wszystkim do podsumowania stanu okręgu i opracowania planu życia i działalności na okres trzech lat. W najbliższych tygodniach Generał wyśle list, aby zachęcić i ukierunkować odpowiednie przygotowanie i przeprowadzenie Kapituł.

Przeprowadziliśmy również pierwszą wymianę informacji i pomysłów w związku z Nadzwyczajnym Definitorium, które odbędzie się po Kapitułach Prowincjalnych, zaplanowanego w Lisieux (Francja) w dniach od 27 sierpnia do 3 września 2023 r. Jednym z tematów, które zostaną omówione na tym spotkaniu, będzie reorganizacja Zakonu (terytoria, rodzaje okręgów itp.). Zaczęliśmy również rozważać możliwe sposoby zaoferowania przełożonym prowincjalnym użytecznych narzędzi do wykonywania powierzonej im misji (spotkania formacyjne, materiały, ukierunkowania itp.). Wszystko to zostanie określone w następnych sesjach Definitorium.

Kuria Generalna

Zgodnie ze zwykłą praktyką Prokurator Generalny, O. Jean-Joseph Bergara, przedstawił Definitorium aktualny stan różnych procesów, którymi zajmuje się w dykasteriach watykańskich, dotyczących prowincji, braci i sióstr Zakonu.

Ekonom Generalny, O. Paolo De Carli, przedstawił raport ekonomiczny za pierwsze półrocze. Specyficzny temat refleksji z Ekonomem dotyczył majątku stałego. Kapituła Generalna, zgodnie z nowymi wskazaniami Kościoła, ustanowiła, że obowiązkowe jest określenie majątku stałego Zakonu, Okręgów i Domów (Przepisy Wykonawcze 249). Chodzi o wskazanie dóbr ruchomych i nieruchomych, które są naprawdę fundamentalne i niezbywalne ze względu na ich wartość i znaczenie dla bezpieczeństwa ekonomicznego. Zaczęliśmy sporządzać listę majątku stałego Zakonu i przygotujemy konkretne wskazania, aby kolejne Kapituły mogły uczynić to samo dla Okręgów i Domów.

Jeszcze w dziedzinie ekonomicznej zrewidowaliśmy tabele wydatków i zezwoleń niezbędnych dla różnych krajów, aby je zaktualizować i dostosować do kwot ustalonych przez Stolicę Apostolską. Każda Prowincja wkrótce otrzyma informacje odpowiadające jej terytorium.

O. José Pereira, Sekretarz ds. Informacji, zilustrował Definitorium ostatnie wydarzenia i bieżące projekty związane z różnymi kanałami komunikacji z Zakonem, powierzone jego kierownictwu. Szczególnym tematem, nad którym trwają prace, są obchody rocznicy Teresy z Lisieux. Przypominamy wszystkim o przesyłaniu informacji o wszystkim, co może być interesujące do przekazania całemu Zakonowi. Pożądane byłoby, aby każdy okręg wyznaczył osobę odpowiedzialną za informacje.

Przyjmując apel Postulatora Generalnego, O. Marco Chiesy, przypominamy, że w każdym okręgu powinien być współpracownik Postulatora Generalnego. Pożądane jest również, aby w różnych obszarach językowych istniał zakonnik odpowiedzialny za kwestie liturgiczne Zakonu.

Karmelitanki Bose

Z O. Rafałem Wilkowskim, Sekretarzem ds. Sióstr Zakonnych, rozmawialiśmy o różnych zagadnieniach związanych z życiem Karmelitanek Bosych. W szczególności przeanalizowaliśmy sytuację niektórych klasztorów, które wymagają szczególnej uwagi ze względu na różne okoliczności: niektóre proszą o pomoc z powodu kruchości lub szczególnych potrzeb, inne są w trakcie zamykania (zniesienia) itp. Jednocześnie z zadowoleniem przyjmujemy założenie nowych wspólnot, takich jak Gospić w Chorwacji czy Kon Tum w Wietnamie. Następnie O. Pius dodał szczegóły dotyczące klasztorów w Indiach, które miał okazję odwiedzić w ostatnim czasie.

Świecki Karmel

​O. Ramiro Casale, Delegat ds. Świeckiego Zakonu, po jego ostatnich wizytach zastanawialiśmy się nad sytuacją Świeckiego Zakonu w różnych częściach świata. Na całym świecie Świecki Zakon przeżywa okres wzrostu, a całkowita liczba członków wynosi obecnie około 30 000. Trwają przygotowania do Międzynarodowego Kongresu Świeckiego Zakonu, który powinien odbyć się w Hiszpanii w 2026 r. (zbiegając się z setną rocznicą św. Jana od Krzyża).

Definitorium omówiło i zatwierdziło poszczególne Statuty Świeckiego Zakonu Portugalii, Karnataki-Goa i Warszawy. Otrzymaliśmy również i przeanalizowaliśmy program formacyjny Świeckiego Zakonu w Irlandii.

Tuż przed zakończeniem naszej pracy, obchodziliśmy święto Podwyższenia Krzyża Świętego, które w tradycji i życiu Zakonu ma duże znaczenie. Prosimy Pana, aby pomógł nam żyć w jedności z Jego tajemnicą paschalną, aby w pełni uczestniczyć w nowym życiu dzieci Bożych. Zawierzmy w sposób szczególny życie i projekty Zakonu Teresie od Jezusa i Teresie od Dzieciątka Jezus, których święta będziemy obchodzić w najbliższych tygodniach, i prośmy Maryję o macierzyńską opiekę nad całą rodziną Karmelu Terezjańskiego.

Po bratersku

1. Miguel Márquez Calle, Generał
2. Agustí Borrell i Viader
3. Pius James D’Souza
4. Philbert Namphande
5. Roberto Maria Pirastu
6. Christianus Surinono
7. Martín Martínez Larios
8. Christophe-Marie Baudouin
9. Jean-Baptiste Pagabeleguem