Misterium Kościoła

Na szczęście Duch Święty wzbudził w tym czasie w Hiszpanii i poza jej granicami wielu świętych i teologów, którzy umieli wprowadzić w życie autentyczną odnowę zarówno własnym przykładem, jak głoszoną nauką.

Taką odnowę-reformę św. Teresa od Jezusa uczyniła sprawą swego życia. Sąd nad współczesnością zaczęła od samej siebie. Nałożyła sobie obowiązek modlitwy i pokuty za powstałe zło i rozbicie Kościoła. Swą nadzwyczajną intuicją, wspomaganą światłem Bożym, na 400 lat przed Vaticanum Secundum odkryła i głosiła, że “jak Chrystus dokonał dzieła odkupienia w ubóstwie i wśród prześladowań, tak i Kościół powołany jest do wejścia na tę samą drogę, aby udzielać ludziom owoców zbawienia (…) Choć dla pełnienia swego posłannictwa potrzebuje on ludzkich zasobów, nie dla szukania ziemskiej chwały powstał, lecz dla szerzenia pokory i wyrzeczenia. (…) A podczas gdy Chrystus, «święty, niewinny, niepokalany», nie znał grzechu, Kościół obejmujący w łonie swoim grzeszników, święty i zarazem ciągle potrzebujący oczyszczenia, podejmuje ustawicznie pokutę i odnowienie swoje. (…) Krzepi się mocą Pana zmartwychwstałego, aby utrapienie i trudności swe, zarówno wewnętrzne jak zewnętrzne, przezwyciężać cierpliwością i miłością, a tajemnicę Jego, choć pod osłoną, wiernie przecież w świecie objawiać, póki się ona na koniec w pełnym świetle nie ujawni”.

Reforma św. Teresy szła dokładnie po tej linii, a jej świadomość misterium Kościoła identyfikuje się z nauką Konstytucji Lumen Gentium, którą wyżej podaliśmy. Zacytujemy tu więc dłuższe fragmenty dzieł świętej dla ukazania jej zmysłu eklezjalnego i ciągłej aktualności jej postaw i nauki. Zapoczątkowała ona nową duchowość, duchowość Karmelu terezjańskiego noszącego nazwę od jej imienia, jakkolwiek wywodzi się z dawnego pnia karmelitańskiego. Zapoczątkowała też nowy rodzaj życia zakonnego i nową szkołę życia wewnętrznego, szeroko promieniując swą wybitnie eklezjalną duchowością. Wspomnieliśmy, że duchowość ta krystalizowała się i dojrzewała powoli w ciągu jej całego życia. Pragniemy teraz ukazać główne zarysy tego procesu i fakty, które go kształtowały.