o. Honorat Gil OCD

Pierwsza fundacja w Krakowie



Inicjatorami sprowadzenia karmelitanek bosych do Polski byli ich współbracia zakonni. Koszty materialne pokryła Konstancja z Myszkowskich Bużeńska. Wdowa po Piotrze, staroście dobczyckim i brzeźnickim. Od prawie dwunastu lat mieszkała przy klasztorze bernardynek w Krakowie. Jej spowiednikiem był ks. Sebastian Nuceryn, wybitny kaznodzieja, przyjaciel karmelitów bosych, tłumacz pism św. Teresy od Jezusa. On to podsunął zamożnej wdowie propozycję sfinansowania pierwszej fundacji karmelitanek bosych w Polsce.

Z prośbą o przysłanie zakonnic zwrócono się do prowincjała flandryjskiego o. Tomasza od Jezusa, który wyznaczył na ten cel następujące zakonnice: s. Marię od Trójcy Św. z klasztoru w Brukseli, s. Małgorzatę od Jezusa i s. Teresę od Jezusa z klasztoru w Mons, oraz s.Krystynę od św. Michała z Lowanium. Dołączyła do nich ponadto Katarzyna Sitcis z Fryzji, która jako pierwsza otrzymała w Krakowie habit karmelitanki, a następnie złożyła śluby zakonne. Przełożoną została s.Maria. Była ona wychowanką m. Anny od Jezusa, bliskiej współpracownicy św. Teresy, dając przez to gwarancję przeszczepienia na grunt polski pierwotnych tradycji Karmelu Terezjańskiego.

Fundatorki przybyły do Krakowa 26 maja 1612 roku. Przez kilka tygodni mieszkały u sióstr klarysek, skąd przeniosły się do prowizorycznego klasztoru naprzeciw kościoła św. Marcina. 1618 r. zamieszkały w budynkach przy kościele św. Marcina, gdzie z czasem zbudowano klasztor. Przebudowie uległ również kościółek św. Marcina. W miejsce drewnianej świątyni, zbudowano niewielki ale piękny murowany kościół, zachowując dawnego patrona. Jego architektem był Jan Trevano, który przedtem kierował budową klasztoru. Budowę rozpoczęto w 1637 r. Konsekracji kościoła dokonał bp Tomasz Oborski, sufragan krakowski, w 1644 roku.

Pierwsze trzy Polki wstąpiły do klasztoru św. Marcina w 1612 roku. Pierwszą Polką, która złożyła śluby zakonne, była Jadwiga Stobeńska – s. Anna od Jezusa, zakonnica wielkiej świętości i zasług dla zakonu w Polsce. Zgromadzenie rozwijało się dosyć równomiernie. Po kilku latach trzy fundatorki wróciły do Belgii. W Polsce pozostała tylko m. Krystyna od św. Michała (van Put), od 1618 r. przeorysza klasztoru. Kandydatki pochodziły w połowie z rodzin szlacheckich, w połowie z rodzin mieszczańskich. Niekiedy były to rodziny bardzo zamożne i znaczące w kraju, jak np. Zebrzydowscy czy Mniszchowie. Dla klasztoru bez podstaw materialnych nie było to obojętne. Wokół klasztoru powstała grupa wspierających go dobrodziejów, którzy finansowali najpierw budowę klasztoru, następnie kościoła, pomagając również zgromadzeniu w codziennych potrzebach, zwłaszcza w sytuacjach losowych, jakimi były częste wędrówki w czasach wojen i epidemii.